gak gak gubarak, gubarak gubarak

iyi haber almayınca işler yürümüyor. onçün, iyi haber buyrun:
ikizdere, vadileri HES'e tercih etti.

enerji de tabii, mühim mesele. enerji 3 aşamalı: üretim, iletim, dağıtım. ama mesela, TEDAŞ verilerine göre, türkiyedeki mevcut sistemde mesken ve sanayiye iletilen elektrikte sistem %45'e varan kaçakla çalışıyor. yani ürettiğiniz elektriğin yaklaşık yarısı iletilemeden kaybolup gidiyor. sistem iyileştirilmesi, kayıp ve kaçakla mücadele, talep yönetimi kadar arz yönetiminin de temeli. tam da bu sebeple, mevcut sistemi iyileştirmeden "enerjiye ihtiyacımız var, napalım" diyerek dizi dizi barajlar inşa etmek, kimilerini ikna etmiyor, etmeyecek.

benzer şekilde, ısı yalıtımı. ısınamayan bölgelerde, binalarda yalıtım ne düzeyde? cevap veriyoruz: enerji bakanlığının 2023 için, mesken tipi yapılarda yalıtımı yapılmış bina hedefi 10 milyon. evet, 2023 yılı! anca tamamlanacak. yani elektrikte olduğu gibi, ısıtmada ve hele hele soğutmada deli gibi kayıp var.

su derseniz, suyun en yoğun harcandığı alan tarım ve damla sulamayla tanışmamız, matbaanın gelişi kadar geç oldu heralde. su kanallarındaki kayıp-kaçak meselesi ayrı bir hikaye konusu. sulama yetersiz diye yatağı değiştirilen nehirler, kurutulan yeraltı suları, buna rağmen aşırı sulamadan tüm mineral yapısı değişen ve verimsizleşen toprak, yıl 2010 ama havza yönetimini dahi hakkıyla becerememişlik, vesaire.

diye gider bu. kıt kaynakların etkin kullanımındaki optimizasyon lafı var ya, hani en bi ekonomi teorisi, hah işte o kimsenin umrunda değil. piyasa ekonomisi cart curt diyenler, rica edicem yani, ekonominin söylediği yegane şey, türev integral ve diğer tüm araçlarla, optimizasyondur. hani bi hayrı var ise, bu heralde. türevini al sıfıra eşitle, optimumu bul. haliyle ekonominin hakkını vereyim, en bi piyasacı versiyonu bile asla ve asla "%50 sistem kaybına rağmen serbest rekabet ve piyasa koşullarda tam gaz yatırım yap" demez. zira bunu yapmak, "rasyonel" değildir en başından. adını çevre koymuyor olabilir, ama en azından elindekinden en fazla verimi alarak kullanma gibi bi derdi var.

ha tabii, doğanın ve insanın suyunu çıkarsın anlamında söylemiyorum bunu; ama ölü yatırım kavramı, özünde ekonomiye ters. hatta yani, "imperfection" hassasiyetiyle deliren, bi garip saplantılı ilmimizdir kendisi. neyse, sıkıcı yazı, geçiyorum.

böyleyken böyle: ikizdereye iyi haber.
toprağa saygı duymak, güzel şey.