bu kelimelerle siz de havalı bi entel olabilirsiniz!

resmen böyle kodlaşmış kelimeler var. "bakkaldan elma aldım"derken dahi kullanın, anında ağzınıza pipo, çenenize keçi sakal. sıradan ilerleyelim:

1) söylem.
söylem ≠ söz.

bakınız söylem: Söyleyiş, söyleniş, sesletim, ve hatta: telaffuz.
söz: Bir düşünceyi eksiksiz olarak anlatan kelime dizisi, lakırtı, kelam, laf, kavil.

yani "laf söyledi balkabağı" yerine "söylem dile getirdi brokoli" denmez. söylem, "laf"ın entel, derin ve çok anlamlı versiyonu değildir. birden fazla anlamı varsa bi kelimenin, ona sesteş diyoruz. bu açıdan: "söylemlerinize dikkat ediniz"/ "az önceki söyleminizi geri alınız" filan derseniz benim için "moralitem sıfır oldu"ya denk bir saçmalama olacaktır.

söylemin analizi olur, bu analizin yöntemi olur. seversin sevmezsin o ayrı ama yani var böyle bi şi. söylem sözü kapsar. kibarlıktan ve akademiklikten dökülmenin anlamı yok, söz söylem değildir. aaa yani. diil işte. hem laf ne güzel bi kelime. laf-u güzaf, hele, en güzel kalıp.

ortalığı karıştırmak istemem ama ayrıca bakınız: diskur, üslup, vesaire.

2) ayrıca bir diğer sinir olduğum kelime yorgunluğu: indirgemek.
yine sözlüğe bakıyoruz. indirgemek: Daha kolay ve yalın duruma getirmek. hem olumlu hem olumsuz olabülü. ama kolay ve yalın, gönlümüzde olumlu olarak yer etmiş iki abimiz.

indirmek değil yani. "sorunlarınızı en aza indirgemek istiyoruz" dediğinizde, yine bana acılar, yine bana fazladan ek. indirin kardeşim, indirgemeyin bi. sorunlarımı azaltmak isteyin. oksit toksin filan, kalsın kenarda.

havalı laflara gerek yok. daha az bilimsel biliyorum; ama yani, nolucak. herkes indirgediğini sanarken indiriyo alt tarafı. bi rahat olun, öyle de severiz sizi. izdüşüm alın olmadı. o da bilimsel bak. yerçekimi filan. pirekare var bi de, ooooh o hepten bilimsel, ver çemberi, ver üçgeni.

3) ayrıca her lafını "...diye düşünüyorum", "....diyorum" filan diye bitirenlere de sevgiler saygılar. gerçi tonlamanın da katkısı büyük bu kalıplara. öyle dediğinizi biliyoruz, çünkü dediniz, duyduk. düşündüğünüzü de keza, anladık; çünkü düşünmeden konuşmayacağınızı varsayıyoruz. "... diye düşünmeden patlatıverdim" deseniz, nasıl ilgimi çekecek, tarifi mümkün değil.
ama gerçekten entel olmak istiyorsanız "...düşündesindeyim" demeniz lazım. "... aslında bu konunun çok sıkıcı olduğu düşüncesindeyim"... düşüncede olmak. herkesin yapamadığı bir beyin jimnastiği. düşünmek yetmiyor, düşüncede oluyorsunuz. bi tür saf enerji. hangi dildeki hangi bi deyimden apartılma, henüz çözemedim.

4)ama bu kadar entellik size yetmiyorsa, "..demek durumundayım" demelisiniz bolca. bu da "zorunda olmak" yerine kullanılan; ama bu yolda iğdiş edilen bir diğer havalı kalıbımız. örnek: "bok demek durumundayım". hmm, bok demek durumundasın, bu durumla ilgili napıcaksın? bok de gitsin bence. aa zaten demişsin. filmlerde iç sesi duyarız, onun gibi oldu. ingilizceden çeviri türkçeyle bu kadar oluyor mary. bi "durum"dasın bi kere sen, herkese olmaz, herkes anlamaz. hayır hani, bir şey söylemek, bir iş, statik değil. durumda olmaksa gayet statik. neyi nasıl yaptın, o bile bi hayret sebebi.

5) ayrıca, "merak etmekten kendimi alamıyorum", "kendine iyi davran" gibi ne idüğü belirsiz, çeviri yorgunu kalıplarımız da mevcut. bununla da yurtdışında fazla kalmış entel havası verebilirsiniz. bu çeviri türkçede ustalaşmak isterseniz, "aman tanrım! kedi köpek yağıyor" en etkin silahlardan. ama sonra birisi size "bu g.te, bülbül öte"derse ne yaparsınız, onu bilemem.

6) ve listeye dışarıdan destekle ekleme yapıyoruz: "aynen öyle" & "kesinlikle" kardeşler. evet mi hayır mı belli olmayan, "exactly!" nidasından apartma bu ikiliyi, güvenle kullanınız, herkesi soru işareti içinde bırakınız. maksat imajovski.

7) yine yabancı kelime yorgunu: nüans. ufak nüans farkları. en sevdiğim. aah ah.

onun dışında bolca sorgulayın, her kelimeye "-sel"eki ekleyin, "-cül" filan ekleyin. o ek varsa "-laştırılması" gibi şeyler ekleyin ki uzasın. araya üç beş osmanlıca kelime de gerek tabii ki.

8) osmanlıca demişken, "-sever" yerine "-perver" hoş bir aroma katacaktır. yine dışarıdan destekle, bi hatırlatma geliyor: mütevellit. binaenalleyh fazla dini aromalı olmasa ve yazımı kolay olsa bence yaygınlaşırdı. misal "binaenalleyh, enformal ekonomi..." diye başlayan cümlelerin bizzat akademi kaynaklı entellerden duyulmuşluğu mevcut.

neyse, ipuçlarımızı verdik. cümle içinde kullanıyoruz tabii ki.

örnek cümlemiz:

"(...) aynen öyle! filhakika, ben de, 'verimsel ve sanatperver bazı söylemlerin indirgenirken bütüncülleştirilmesindeki ufak nüans farklarını merak etmekten kendimi alamıyorum' demek durumundayım."

ve işte siz de artık bir entelsiniz. toplamda 20 kelime kullandınız, herkes etkilendi, türkçe yeniden doğdu; ama kimse anlamadı. imza gününüzde bana ön sırada yer lütfen. inanmadınız mı? yazının başındaki örneğimizi tekrar edelim:

"elmaperver bir söylemle girdiğim bakkalsal ortamda ihtiyaçlarımı indirgediğim yapısallaştırılmış nüans farklarını merak etmekten kendimi alamadığım için, ehven-i şer diyerek, elmayı alıp çıkmalıyım düşüncesindeydim."

haklıyım, biliyorsunuz.
"ortam" kelimesinin acı hikayesi de bir başka bahara söylem dostları.