sonucta

demin denk geldim, radikalde "ulkeden cekip gitmek" uzerine bi yazi cikmis, gidenlerin deneyimleri var filan. gayet sakin okuyodum da bi yerde damarima basildi. et voila, burdayim.

3 seneden fazladir Londra'dayim. Yurtdisina tasindiginiz zaman etrafinizdaki bircok insan size ikramiye cikmis gibi davraniyor. Eh evet, bir yere kadar oyle, ama vizenin yaninda yuklu bi hesap ve malikane gelmedigi icin, hayat derdi bitmis degil. hos dert dedigin onla da bitmiyor, neyse. aksine, bilmedigin ve cokca yalniz hissettigin bir yerde devam ediyorsun, sifirdan insa ediyorsun bazi seyleri. itis kakis, su yolunu buluyor.

Yurtdisinda yasamaya baslayanlara karsi "haribo sendromu" dedigim bir durum da var ki bence en ilginci o. Haribo = gurbetci teyze ve dayilarin cuvallarla getirdigi jelibon. bizim kusakta coktan bittigini umdugum (sonucta 80 sonrasi cocuklariyiz) bu haribo = yurtdisi sartlanmasi, yurtdisi = hariboya da donusebiliyor. birinci elden degil de, sonradan edinilmis bir algi sanirim. Ithal ikameci gunlerin toplumsal hafizadaki yeri.

Gocmen olunca tahsis edilen ucak

Ortalama gocmenin ihtiyaci olan her sey burada.

Yurtdisina tasininca yasamla ilgili dertleriniz olamiyor. vizenizi aldiginiz an, bu en insani, en basit seyi gumrukte teslim ediyorsunuz. bu hak, sadece turkiye'de yasayanlara mahsus. bakin trafikten filan bahsetmiyorum; kendi hayatinizdan bahsediyorum. deli bir patronunuz, hayattan bezdiren bir ev sahibiniz, kuyunuzu kazan is arkadasiniz, yalnizliginiz, gecim derdiniz, akan daminiz, saglik sorununuz, issizliginiz, kavga ettiginiz sevgiliniz veya yuzeyselliginden biktiginiz tanidiklar olamiyor. olamiyor; cunku bunlarin karsisinda duvar gibi yukselen bir kelime var: sonucta.

sonucta yurtdisindasin.
sonucta gittin.
sonucta kurtuldun.
SONUCTA sukret.

bu kimi zaman bir teselli, "canini sikma, beterin beteri var" cumlesi. o haliyle bir derdim yok. bazen "aaay icim sisti, amma abarttin yahu" cumlesi, o halini seviyorum bile denebilir. ama bazen de, dislerin arasindan tisslanarak ve goz devirerek soylenen, sana imrendigini sanarken aslinda hayatinin her parcasini hafife alan ve susturan bi cumle. derdim o hali.

Londra'da siradan bir gun: diger gocmenlerle birlikte kraliceyi ziyaretten donus.

mesela her firsatta en az 3-5 arkadasiyla bulusan, tatile giden bi insana tasindiktan birkac ay sonra "arkadaslarimi ozluyorum" diyorsun. cevap: SONUCTA LONDRA'DASIN. bilemiyorum, arkadasliktan anladigi topluca memleketten sikayet seansi midir, yasam kalitesi biraz yukselince arkadaslarina ihtiyaci kalmiyor? yoksa alt tarafi basit bi "daha sik konusuruz, sen sikma canini" beklerken sonuctalamak niyedir? "ben herkesi ozlerken, sanki arkadaslarim yokluguma alismis, kaciriyorum hayatlarini, uzak dusuyoruz" diyorsun. ki bu yurtdisindaki herkesin derdi sanirim, yilda 2-3 hafta gorebilecegin insanlarin delice bir heyecanla seni beklemesini, hasretle yolunu gozlemesini istemek. bencilce ama yalnizliktan. neyse buna da cevap belli: sonucta.

Londra'da siradan bir gocmen evi, tabii ki vizenin yaninda hediye.

 Diyelim ki gocmenlikten kaynakli, can sikici bir sey yasiyorsun, duzenin degisiyor, aksiyor, saskin ve sahipsiz hissediyorsun. bunu yillarca her derdini paylastigin birine 5-10 dakika anlatmak istiyorsun. gozlerinden alevler cikarak SONUCTA diyor, yurtdisindasin. "baslatma derdinden" demek istiyor da dilini isiriyor, goruyorsun. susuyorsun. sen gittin, senin derdin olamaz.

Ingiliz gocmen ofisi. Mavi memur tavirlari yuzunden kovuldu.

 Saglik derdin, endiselerin mi var? sonucta yurtdisindasin. en kotu bi ucaga atlar gelirsin yani, gitmisligin bunlari da kolaylastiriyor. sonucta gittin. ha bu arada saglik sorununa dair pek bir sey sormayacagim bile; cunku sonucta. ama izninle burnumdaki sivilceyi kapatamayisimi dinleyeceksin cunku ben turkiye'deyim.

Londra'da aile hekimleri. sigorta karsiliyor, havuz dahil.

Yurtdisindasin ve 1,5 yila yakin suredir issizsin. bunalimi, kariyerinin kimbilir ne olacagi belirsizligini gectim, artik para kazanmalisin. yillardir dunyalari biriktirmis insanlara gecim derdini, is aramanin stresini 1-2 cumle soyleyecek oluyorsun, yine ayni duvar: sonucta. oyle bi duvar ki bu, "e sen de sonucta bilmemkac yillik vizeler ve cuvalla parayla her an her yeri gezebilirsin. yapiyorsun da. ulkenin hayat standartlarinin kat be kat ustunde, refah icinde, aile gecindirme/ borc harc derdi olmadan, kira bile odemeden, luks icinde yasiyorsun. ulkeyi bok goturse bile sana asla bulasmayacak, sadece gazete haberi senin icin" demiyorsun. dersen uzerine memleket dertleri bosaltiliyor. bunlari tegetin tegeti yasayan kisiler bosaltiyor da sen hayatinin gobegindeki dertler icin o "sonucta"yi alip ekmek arasi yemelisin. SONUCTA, gittin.

Londra'da mesai saati ulasim, kalabalik bir gun.

Londra'da mesai: ceket de sirketten.

 

 

Londra'da gocmenler icin siradan bir maas gunu.

evet, sonucta her dakika trafikte degilim, insanlar kibar. evin dibinde bi park, yilda 5 hafta tatilim var. fazla mesai yapmiyorum ve simdiye kadar bir kere bile taciz edilmedim. guzel yemekler yiyorum, guzel yerleri geziyorum. surunen bir gocmen de degilim yani, evet. ozur dilerim. demek ki baska derdim olamaz; cunku anladim ki siz turkiye'de yasayan fanilerin kisisel hayatlari, isleri, aileleri, arkadaslik iliskileri filan oylesine mukemmel ki tek derdiniz memleketin hali olmus. e nedir, SONUCTA gidenleri anlayamiyorsunuz.

ne bileyim, istanbulun tozunu attiran ve kisisel hicbir derdi olmayanlarin lukslerine SONUCTA dememek mi hatam? onlara sonucta niye denemiyor? dediginde niye bi tur daha ayar yiyorum? misal, ben her sicaktan sikayet edene "sonucta tarla capalamiyorsun" desem. her pazartesi sendromuna "sonucta bi isin var" desem. trafikte soylenene "sonucta ehliyet almissin", taksiciye kufredene "sonucta istanbuldasin" desem. ya sanirim ucuncuye gelmeden uyuzun uyuzu ilan edilirim. ama yurtdisindaysan, hayatin ciceklerle kapli bir sonucta balonu ve sen icinden ignelemeye calisan bir tatminsizsin. sonucta: arkadassizliktan dem vururken dahi yalniz birakilmayi hak etmissindir.

Londra ikliminde agzinizi goge acmaniz  mutluluga yetiyor.

sonuctalanmanin en basit sonucu, kimsenin "nasilsin" dememesi. cok garip ama, iyi olmaktan baska secenegin yok sanki. yani pardon ama o yurtdisinda, iyi olmayip ne olsun? ailen, yakin arkadaslarin soruyor elbet, o da azalarak genelde. bir sure sonra, derdinden bahsetmiyorsun cunku yani SONUCTA var elinde, susman lazim. sonucta, susuyorsun. bir seyler iyice ters gittiginde ise dehsete dusuyolar, SONUCTA iyiydi her sey?

ha bir de tabii, sonucta gittigin icin, turkiye'de ne olup bittiginden zerre haberin yok, bi omur orada yasamadigindan ne oldugunu anlayamazsin ve yani SONUCTA. bu konusanlardan cok daha fazla haber ve ayrintiyi cok daha duzenli takip ediyorsan, yine sorun sende. sonucta uzaktan kolay bu isler. sonucta o kadar rahattasin ki dertsiz basina dert ariyosun. sonucta sen gitmeyi de becerememissin tam? sonucta londra'yi hak etmiyorsun galiba? sonucta, bu "sonucta" kalibinin her bir versiyonunu, nefret ede ede ezberliyorsun. kafanda bi cumle kurmadan once gelecek cevaplari biliyorsun. Bana "o kadar begenmiyosan don" diyen bile oldu (tabii ki gulumseyerek cnm); cunku hayatinda memnun olmadigi her bir seyi silip atacak cesaret pacalarindan akiyor kendisinin, her gun yaptigi sey. ha bir de, bir memnuniyetsizligin "o kadar" degilse agzini acamazsin cunku - SONUCTA. yani siyah veya beyaz, geri kalani bizi ilgilendirmez.

Londra gocmenleri altin gununden ozel bi kare.

 o "sonucta"larin hepsinde biraz "o kadar merakliysan..." ve "kiymet bilmiyorsan..." var. her seyi gectim, yilda en fazla 2-3 kere, birer saat gordugun biriyle olan bir sohbetin icine limon sikabilecek tavirlar bunlar. ama oluyor. karsi taraf sizde "kalanlara karsi densizlik" goruyor, sizse "gidenlerin yalnizligina karsi hoyratlik". araniza bir cizik atiliyor iste, gecmiyor.


*

ulkenin her gecen gun bir karadelige donustugunu, tum bu ustume gelmelerin altinda dev bir bikkinlik oldugunu filan biliyorum. belki de bu yaziyi yazmanin hic zamani degil; ama ulke hep oyleydi zaten, 3 yilin meselesi de degil. bu yaziya "ULKE YANIYOR DERDINE BAQ"  diyen cikarsa da anlamamis hic zaten. dertsizligim sondurmeyecek.

Tum bu memleket halleri filan, bir kisi, bir arkadas olarak incinmeme merhem olmuyor. cunku cok basit: ulke (herkesin her firsatta tekrar ettigi uzere) bok cukuru. eh, o bok bugunden yarina temizlenecek gibi degil. ah bu tepkiler sana degil ki deryik, kisisel alma. bunlar hep toplumsal asabiyet - i ih, yetmiyor. Ulkeden nefret ederken incittiginiz insanlar ulkenin degil, sizin hanenize yaziliyor. o gidenlerle araniz niye acildi diye dusunurken, sadece mesafeleri suclamayin, azicik farkinda olun, yeter.

*
ayh kamyonlarca yuk bosalttim.

haribo getiren akrabalar yakti basimi ozetle. siz o jelibonlari afiyetle yediniz, kocaman tesekkurler ettiniz; ama bir gun olsun onlari arayip "nasilsin? ozledim cok" demediniz. SONUCTA, haribo diyarinda ne dert olabilir ki?

zeyt

aylor aylor sonra blog yaziyorum ayfor. tutamayana kadar birikince, anca.

arada seyahatler oldu. burasi gezi gunlugune evriliyor madem, geregi yapilsin:

girit harikaydi, dag kecilerinin oldugu her yer harika zaten. keci guzel hayvan. mesela asla kirli sudan icmiyor, hijyen tijyen. surekli basini beklemeniz gerekmiyor; cunku zaten o buldugu en yuksek noktaya cikip kendini koruyor. erkek keciler disi icin kavga ediyor ya hani, eger disi yenilen erkege gonul verdiyse, yenen yanina yaklasamadan sevdigine kaciyor. keci inadi da diyebiliriz belki. bunlari tabii boyle birinci agizdanmis gibi anlatmam fasarya; sarikecililer belgeselinden ogrenmistim. izlemeyen izlesin. keciler ve kecileri cok seven insanlar icin.

Elafonisi: evet su turkuaz. evet kum pembe.

 ne diyodum? girit. anca bati tarafini gezdik, kibris kadar bi ada (bir olcu birimi olarak kibris adasi). yemekler hep guzel; cunku zeytinyagi hep guzel. yogurt ve bal da guzel. karpuz ve peynir de. yani sonsuza kadar dunyanin en lezzetli seylerini yiyerek, dunyanin sayili guzellikteki koylarini gezecekmis gibi tatil yapiyorsunuz. deniz hep mukemmel. Biz Paleochora, Chania ve Rethimno'ya gittik. Turkce isimleri de boyledir herhalde; tabii ch=h okunuyor. neyse. Akdenizlilige bi de adalilik karismis, her seyin net, sade oldugu, yormayan, yorulmayan bi yer. fiyatlar da makul. bir de hava ne kadar sicak olursa olsun ruzgar var. bazen tatli bi meltem, bazen delice ruzgar. tek kusur yol tabelalarini griye boyamak gibi sakaci hareketler, onu da cani sikilan ergenlere fatura ettim.

"DAVAY!" dedi buyuk adam.

 sonra ben ilk kez is icin rusya'ya gittim. yillarca merak etmeyi gectim, adini anmadigim bir ulkeyken is sebebiyle kiril alfabesi okur hale gelmem de iste hayattan bana bi cilveloy cilveloy. neyse, moskova'da, guzel bir yaz gunu 36 saat gecirdim. turistik yerlere anca 1-2 saat ayirdim; ortalama bi turist haritasnda olmayan yerlere gittim. bir daha gidip sindirmek istiyorum, bu anca tadimlik oldu. aa krasnodar'a gittim bi de ama o iyice sacmaydi, hicbir yerini gormeyip en olmayacak yerlerini gordum sehrin. 40 dereceydi ve sicakti, hep cok sicakti.

boyle 40-20-40 seklinde isi soklariyla bunyemi test etmis oldum.

*

ac parantez.

haberleri takip ediyorum hala. takip edemiyorum gerci; yanlis oldu o. yorucu artik, yipratici. bugun buraya bir sey yazmayacagim, o ayri. herkes reel politik parcalarken, ben insanlarin buyuk cogunun baristan yana olduguna eminim. nerden eminsem artik. sanirim istekten ote, bir ihtiyac oldugunu dusundugum icin. baris, huzur bir ihtiyac. bir yerlerde bazi hayatlarin bir hic ugruna kayip gittigini bilerek yasamak, en farkinda olmayan icin bile agir bir yuk bence. saf salak halim bundan. yazmamam da bundan sanirim. dev bir ogutucunun icinde, o sagir eden gurultuye ragmen kendimi duymak icin. her seyin daha net, sade, yormayan, yorulmayan bir halde olabilmesi; "back to basics" icin: cok cok kotu seyler oluyor; ama baristan vazgecilmis degil.

kapa parantez.

*

bugun kendime aylar oncesinden planlanmis bir iyilik yaptim ve bitmesine 2-3 gun kala Alexander McQueen sergisine gittim - Savage Beauty. O giysilere dokunamamak tam bir aciya donustu, sergiye giysi bagislamislari kiskandim ve oradan cikmak istemedim.  alexander evreni. fotograflarini bulmak mumkun, ama yetmiyor. ses, muzik, isik, her seyiyle guzel sergiydi.

*

baska? surekli cicek saksilariyla ugrasiyorum; tasiyorum, yenisini ekiyorum falan filan. meneksemden saksi saksi cogaltmayi hedefliyorum. feslegeni yaptim mesela - benim kucuk zaferlerim.

gerisi, iyilik guzellik. iyi diyelim iyi olsun.